Value Stream Mapping of VSM is een om processen inzichtelijk te maken en te verbeteren is het wel van belang om deze processen eerst in kaart te brengen. Een bekende tool die hiervoor wordt gebruikt is de VSM (ook wel waardestroom analyse genoemd), de methode is één van de meest essentiële Lean & 6 Sigma tools en geeft inzicht in je processen. VSM is van belang om te begrijpen wat de huidige staat (van het proces) is om de toekomstige staat (wenselijke proces) te kunnen projecteren, het creëert Flow, Pull en Levelen tussen de organisatie en haar klanten.
2 speerpunten van Value Stream Mapping
- Verbetermogelijkheden van je proces in kaart brengt
- Het startpunt biedt om gestructureerd te gaan verbeteren

Een waardestroom is een verzameling van activiteiten die het inzichtelijk maakt hoe een product of service te produceren (en leveren) is. Bij het maken van een Value Stream Map maak je deze activiteiten visueel en overzichtelijk in kaart. De Value Stream Map is dus een afspiegeling zoals het proces nu (as it is) gaat, dat geeft je gelijk een mogelijke inzicht hoe het misschien beter kan. (as it could)
Een volgende stap is dat je gaat onderzoeken welke activiteiten nu waarde toevoegen aan het proces en welke activiteiten nauwelijks of geen waarde toevoegen aan het proces. Dit noemen wij binnen Lean Six Sigma verspillingen. Verspillingen zijn divers zoals defecte producten of lange wachttijden. Volgens de Lean principes worden deze verschillende vormen van verspillingen ook wel ‘Muda’ genoemd en moeten zoveel mogelijk geëlimineerd worden.
Onderdelen van de Value Stream Mapping zijn

- Time Value Map
- Value Add Chart
Het toevoegen van waarde toevoegende en niet-waarde aan diverse activiteiten en de tijd die elke processtap duurt geeft een goed inzicht over je proces.
Doordat na het maken van een VSM je inzichtelijk kan zien welke stappen waarde toevoegen, zie ook de stappen die niet waarde toevoegend zijn. Maar let op, sommige stappen die geen waarde toevoegen zijn vaak toch noodzakelijk. Je zal dus goed moeten kijken welke stappen je kan weg laten bij procesverbetering binnen het totale proces van begin tot het eind.
Value Stream Mapping Stappenplan
Een waardestroomanalyse in kaart brengen is afhankelijk van hoe groet het totale proces van redelijk eenvoudig tot complex. Het kan zijn als het totale proces groot is om deze te breken in kleinere deelprocessen. Niettemin kun je in hoofdlijnen de volgende stappen in acht nemen
- Selecteer voor van welk product, product of dienstverlening de Value Stream wordt vastgelegd.
- Beschrijf de Current State in het stappenschema, wees precies in iedere stap en neem ook de vertragingen die nodig is om het product of de dienst te leveren op in het schema
- Beschrijf uiteindelijk Future State in schema. Wees duidelijk hierin
- Analyse van de verschillen tussen de 2 schema’s bepaal je op basis van de actiepunten en de daarmee gepaarde prioriteiten
- Maak een plan van aanpak en voer de benodigde verbeteringen door.
Aandachtspunt in het kort
- Teken de waardestroom op papier uit, eerst op papier en maak gebruik van post-its. Later kun je Visio software gebruiken om het mooier te maken
- Doorlooptijden zijn belangrijk in elke stap binnen het proces , wees nauwkeurig hierin en zet de doorlooptijd bij elke stap
- Laat het geheel controleren door een derde, liefst iemand die niet direct betrokken is maar de VSM en haar processtappen on-afhankelijk kan challengen
- Laatste advies is om het gehele proces in te delen kleine stappen, meerdere kleine teams die de VSM opstellen werkt effectief en motiverend. Een groot project kan verlammend werken
Het doel van een waardestroomanalyse is om de huidige situatie in kaart te brengen en verspilling te identificeren. Vanuit een uitwerking voor de ideale en toekomstige waardestroom, komen verspillingen aan het oppervlak. Er zijn acht vormen van verspilling te onderscheiden:
Steekwoorden voor Value Stream Mapping
- Talent
- Lange wachtperiode
- Overproductie
- Overbewerkingen
- Correctie
- Voorraden
- Transport
- Bewegingen