Control Chart (regelkaart of de Shewhart Chart), van Walter A. Shewhart (natuurkundige, engineer en statisticus) in de jaren ’20 als grondlegger, is het hart van ‘Statistical Process Control’. Het inzicht hebben in minimale kennis over het statistische begrip ‘variatie’ is een must voor elke procesbeheerder of manager. Variatie is niets anders dan een kleine afwijking van het gemiddelde, en dat is normaal binnen alle processen. Het is niet zo dat alle variaties altijd gemeten moeten worden, alleen die in het proces verbeterd moeten worden is het goed om deze variatie te meten en dus te herkennen. Zo kan de PDCA cirkel van Deming ingezet worden om processen verder te verbeteren.
Control Chart en de Run Chart
Beide Control en de Run Chart lijken op elkaar maar er zijn wel verschillen. De Run Chart geeft de dalende en stijgende trends (in lijnen) weer van een proces. De Control Chart plot een lijn van de data in de tijd gemeten inclusief de Lower en Upper limiet lijnen en een centerlijn. Deze centerlijn kan een gewogen gemiddelde zijn maar ook de mediaan van de dataset. (de Run Chart heeft geen controle limieten dus)
De Control Chart is een grafiek die trends, verschuivingen of patronen in de output van een proces over tijd weergeeft. Het doel van de Control Chart is te ontdekken of het proces stabiel en onder controle is.
Control Chart en de Centerline
Essentieel aan de control chart zijn het gemiddelde (‘center line’) en de zogeheten controle limieten: De ‘upper control limit’ (UCL) en ‘Lower control limit’ (LCL). Dit zijn de grenzen die aangeven hoeveel het proces mag afwijken van het gemiddelde. De afstand tussen de controle limieten geeft aan hoeveel variatie in het proces mag worden verwacht. Waarnemingen die buiten deze ruimte vallen zijn ‘outliers’, waarnemingen die nader onderzocht moeten worden. In de Analyse Control Chart Matrix kan je aan de hand van een Chart bepalen hoe de spreiding verloopt en welke interpretatie uit een Control Chart gehaald kan worden.
De belangrijkste componenten zijn: Gemiddelde, standaarddeviatie, UCL en de LCL. Types van variatie en de aanwijzingen van patronen met een kans van optreden van kleiner dan 0,3 %.
Control Chart is het ‘In control zijn’
Shewhart concludeerde dat elk proces is een zekere mate variatie heeft. Variatie is overal aanwezig zijn. Binnen sommige processen is er sprake van normale variatie (‘common cause’) waarin variatie natuurlijk is aan het proces. Dit is variatie die altijd aanwezig is en moeilijk op te sporen is. Deze variatie is acceptabel en wordt vermoedelijk veroorzaakt door normale variatie. Naast normale variatie bestaat er ook speciale variatie (‘special cause’). Dit is variatie die af en toe voorkomt en het proces kan verstoren. Dit komt door de invloed van een aanwijsbare oorzaak.
Als er sprake is van ‘outliers’ in het proces, proberen we de grondoorzaak te achterhalen van deze ‘outliers’. Binnen Lean Six Sigma kunnen tools zoals de Ishikawa diagram en ‘5x waarom’ hierbij helpen. Daarnaast is het van belang in de data te zoeken naar patronen. Juist dát is de essentie van ‘in control’ zijn: Dat je juist ingrijpt op het moment dat het nodig is en dat je zelfs kunt voorspellen wanneer een ‘outlier’ gaat ontstaan.
Control Chart en Lean Six Sigma
Zoals aangegeven heeft de control chart (als onderdeel van SPC) een centrale rol in een Lean Six Sigma project.
De tool wordt zowel gebruikt in de Analyse als de Controle fase binnen de DMAIC projectaanpak:
- In de Analyse fase van een project om te onderzoeken of het te verbeteren proces stabiel is
- In de Control fase van een project om het verbeterde proces te monitoren en te herkennen wanneer een proces ‘out of control’ dreigt te raken.
Control Chart en variatie quote
Een zeer belangrijke kanttekening is op zijn plaats. De control chart zegt namelijk heel veel over je proces, maar niet of je proces voldoet aan de wensen van de klant. Dit komt doordat de controlelimieten (UCL en LCL) vaak statistische maatstaven zijn, en niet de maatstaven die de klant hanteert.
Met Lean Six Sigma streef je uiteindelijk naar een stabiel proces dat voldoet aan de wensen van de klant. Dat maakt de control chart een onmisbaar instrument binnen Lean Six Sigma. Zonder control chart weet je simpelweg je huidige procesprestatie niet. Door eerst variatie aan te pakken en vervolgens te verbeteren naar de klantwens creëer je een stabiel proces dat voldoet aan de wensen van de klant.
Oorzaken van proces variatie
Operators, medewerkers en Managers dienen volgens Deming te beschikken over algemene kennis van variatie binnen processen.Het is namelijk van invloed hoe je tegen de oorzaken van proces variatie aan kijkt.
Twee types proces variatie kunnen worden onderscheiden:
Gewone oorzaken van variatie (noise);
- Altijd aanwezig, niets is hetzelfde en van moment tot moment
- Gezamenlijke invloed van vele kleinere oorzaken
- Moeilijk te identificeren en te verwijderen
Speciale oorzaken van variatie (signalen);
- Uitzonderlijk binnen het proces door interrupties
- Een bepaalde oorzaak is van invloed
- Eenvoudig te identificeren en te verwijderen
Operationaliseren en DMAIC
Binnen het ‘Operationaliseren’ komt de theorie van de Control Chart en de Upper & Lower Boundaries voor, het is een essentieel thema die aandacht nodig heeft om juist binnen het DMAIC model verder onderzoek te kunnen doen en de juiste doelen te kiezen en te behalen.
Zoals aangegeven heeft de control chart wat vaak benoemd is in SPC (service process control) speelt een belangrijke rol speelt binnen Lean & 6 Sigma projecten. De SPC tool wordt gebruikt in de Analyse en de Control fase binnen de DMAIC projectaanpak als volgt;
- In de Analyse fase binnen een project om te onderzoeken of het te verbeteren proces stabiel is
- In de Control fase van een project om het verbeterde proces te monitoren c.q. te herkennen
- Of om wanneer een proces ‘out of control’ dreigt te raken te kunnen acteren in de Control fase.